Το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF), ιδρύθηκε το 2010 στον απόηχο της πρώτης ελληνικής διάσωσης, προκειμένου να διαβεβαιώσει τις αγορές ότι οι Ευρωπαίοι είχαν τα όργανα και τους πόρους για την αντιμετώπιση οποιασδήποτε μελλοντικής κρίσης χρέους.
Από την ίδρυσή του, το EFSF έχει χρησιμοποιηθεί για τρεις διασώσεις: της Ιρλανδίας, της Πορτογαλία, και σε ένα δεύτερο πακέτο διάσωσης της Ελλάδας τον Ιούνιο. Κατά τη διάρκεια του δεύτερου γύρου των διαπραγματεύσεων διάσωσης της Ελλάδας, η λειτουργία του EFSF προσαρμόστηκε σημαντικά.
Το ταμείο έλαβε μεγαλύτερη αυτονομία και ευελιξία. Το πιο σημαντικό, όμως, σύμφωνα με την Stratfor, είναι ότι οι Γερμανοί έχουν τώρα πολύ περισσότερο έλεγχο γύρω από τη λειρτουργία του και άρα γύρω από την κρίση…
Κατά τη γνώμη της εταιρείας στρατηγικών μελετών Stratfor, oι αλλαγές που έγιναν στη λειτουργία του EFSF, σίγουρα δίνουν τέλος στην απειλή άμεσων defaults στην Ευρώπη. Η Γερμανία αποφάσισε οριστικά ότι θα επιτρέψει στον… πλούτο της να προσφέρει εγγυήσεις στην ΕΕ, αλλά μόνο με αντάλλαγμα τον πολιτικό έλεγχο σε οτι αφορά τον τρόπο με τον οποίο χρησιμοποιείται. Με τις αλλαγές αυτές, οι Γερμανοί έχουν βάλει, σύμφωνα με τη Stratfor, γερές βασεις στο αίτημά τους για την ευρωπαϊκή ηγεσία.
Ωστόσο, η πρόληψη των defaults δεν είναι το ίδιο πράγμα με την αποφυγή διασώσεων, και εδώ είναι όπου οι δηλώσεις Μπαρόζο μπαίνουν στο παιχνίδι. Ο Μπαρόζο υποστήριξε ότι το EFSF πάσχει από δύο σοβαρά ελαττώματα, και η Stratfor συμφωνεί 100% με τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Το πρώτο πρόβλημα είναι ότι οι αλλαγές στο ταμείο που συμφωνήθηκαν στη τελευταία Σύνοδο Κορυφής, πρέπει να επικυρωθούν από τις κυβερνήσεις της ευρωζώνης (στις περισσότερες περιπτώσεις μέσω έγκρισης του Κοινοβουλίου). Ωστόσο, στις… νομοθεσίες των περισσοτέρων κρατών της ΕΕ είναι και οι… έξι εβδομάδες διακοπών, το μεγαλύτερο μέρος των οποίων πραγματοποιείται τον Αύγουστο.
Στην Ευρώπη λοιπόν, ο Αύγουστος είναι ο καθ’ εξοχήν μήνας διακοπών. Ετσι, αν και το σχέδιο για το νέο EFSF μπορεί να έχει συμφωνηθεί πλήρως, ωστόσο δεν μπορεί να λειτουργήσει μέχρι να υπάρξει η έγκριση από τα κοινοβούλια και τις κυβερνήσεις. Προς το παρόν κανένα ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δεν έχει κληθεί πίσω για μια έκτακτη συνεδρίαση για να επικυρώσουν τις αλλαγές EFSF.
Το δεύτερο πρόβλημα είναι η αποτυχία της τελευταίας συνόδου κορυφής στο να αυξηθεί επίσημα η μέγιστη ικανότητα χρηματοδότησης του ευρωπαϊκού μηχανισμού. Πολλοί παρατηρητές-ιδιαίτερα της αγοράς ομολόγών -ανησυχούν ότι η κρίση της ευρωζώνης δεν θα τελειώσει μέχρι να γίνει απολύτως σαφές ότι οι Ευρωπαίοι έχουν στην διάθεσή τους επαρκείς οικονομικούς πόρους.
Οι Γερμανοί, ως η τελικοί εγγυητές του ευρωπαϊκού συστήματος, θα προτιμούσαν να μην αυξηθεί το μέγεθος του ευρωπαϊκού μηχανισμού, για τρεις λόγους.
Πρώτον, το απαιτούμενο μέγεθος θα ήταν τρομακτικό. Αυτή τη στιγμή οι αγορές ομολόγων συμπεριφέρονται πολύ άσχημα απέναντι στην Ισπανία και την Ιταλία. Μία πιθανή διάσωση των δύο χωρών θα απαιτούσε τουλάχιστον 2 δισ. δολάρια περισσότερα κεφάλαια, όπως τονίζει η Stratfor. Η Γερμανία βέβαια γνωρίζει πολύ καλά ότι θα πρέπει να αυξηθεί η ισχύς του EFSF στο μέλλον, αλλά όχι τώρα όχι τόσο σύντομα, αφού θα χαθεί η στήριξη από τους γερμανούς ψηφοφόρους.
Δεύτερον, στο γερμανικό… μυαλό, οποιαδήποτε επέκταση του EFSF πρέπει να γίνεται μόνο σε συνεννόηση με πρόσθετους περιορισμούς σχετικά με τις δράσεις των δανειοληπτών. Με τις τρέχουσες αλλαγές στον ρόλο του EFSF, η Γερμανία έχει παρει de facto τον έλεγχο των διαπραγματεύσεων για τις διασώσεις, αλλά προς το παρόν ότι έχει σχεδιαστεί έχει να κάνει με τα μικρότερα κράτη και δεν έχει καν δοκιμαστεί ακόμη.
Η ιταλική οικονομία είναι περίπου επτά φορές το μέγεθος της Ελλάδας. Επιπλέον, οι μέθοδοι που χρησιμοποιούνται για να φέρουν την Ελλάδα στην επιφάνεια δεν μπορεί να εφαρμοστούν σε ένα ιδρυτικό μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Εάν η Γερμανία δεσμεύσει τους τεράστιους πόρους που απαιτούνται για να διασωθεί ένα σημαντικό και μεγάλο κράτος, θα πρέπει πρώτα να δει την πολιτική της κυριαρχία να ενισχύεται, ενώ θα θελήσει να δοκιμαστεί πρώτα το ισχύον σύστημα, το οποίο εξακολουθεί να είναι καινούργιο και δεν έχει χρησιμοποιηθεί ακόμη.
Τέλος, αν και με κάπως παράδοξο τρόπο, η Γερμανία αποκομίζει κάποιο ( σημαντικό ) όφελος από τη συνέχιση της κρίσης. Εφ 'όσον οι αγορές ομολόγων πιέζουν τα κράτη της ΕΕ, τα κράτη αναγκάζονται να έρχονται στη Γερμανία για να ζητήσουν… ταπεινά βοήθεια.
Αυτή η βοήθεια έρχεται σε μια τιμή που οι Γερμανοί είναι πλέον σε θέση να ορίζουν. Όσο η κρίση δεν βγαίνει εκτός ελέγχου, η Γερμανία χρειάζεται στην ουσία, την πίεση αυτή της αγοράς, έτσι ώστε να αλλάζει την ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική ανάλογα με τις προτιμήσεις της. Οπως καταλήγει η Stratfor, το Βερολίνο έχει πράγματι έννομο συμφέρον για τη διατήρηση της κρίσης - και αρκετών κρατών μελών της ΕΕ- σε ένα επιθετικό… σιγοβράσιμο.
ekourt@kerdos.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου