Ο χειμωνιάτικος καιρός είναι απαραίτητος για την ελιά

Τις τελευταίες μέρες ακούμε συχνά παράπονα για την κακοκαιρία, ότι ο καιρός χάλασε, τι παλιόκαιρος είναι αυτός και άλλα παρόμοια. 

Οι βροχές και οι καταιγίδες που επικράτησαν όντως μπορούν να δημιουργήσουν κάποια προβλήματα στους ελαιώνες  όπως πτώση (ή τραυματισμός στην περίπτωση χαλαζόπτωσης) του ασυγκόμιστου καρπού, σπάσιμο κλαδιών κυρίως σε μεγάλα ακλάδευτα δέντρα, διάβρωση εδάφους λόγω επιφανειακής απορροής του νερού της βροχής που δεν προλαβαίνει να απορροφηθεί και συνθήκες ασφυξίας των ριζών σε χωράφια που νεροκρατούν.

Σε γενικές γραμμές οι συνθήκες που επικράτησαν αυτές τις μέρες μπορούν να χαρακτηριστούν τυπικές χειμωνιάτικες με ανέμους και βροχοπτώσεις σε φυσιολογικά επίπεδα. Η βροχή ήταν πολυαναμενόμενο δώρο και σε μεγάλο βαθμό αποθηκεύτηκε στο έδαφος και θα φανεί πολύτιμη για την ερχόμενη χρονιά καθώς αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για ικανοποιητική βλαστική ανάπτυξη των δέντρων και υψηλή καρποφορία. 

Οι άνεμοι ίσως σε κάποιες περιοχές να έριξαν μέρος του καρπού σε ελαιώνες που δεν είχαν μαζευτεί ακόμα αλλά σε αρκετές περιπτώσεις προκάλεσαν την καρπόπτωση κυρίως σε προσβεβλημένους καρπούς από δάκο και ασθένειες και κατά κάποιο τρόπο ξεκαθάρισαν την παραγωγή και έμεινε στο δέντρο ο πιο υγιής καρπός που θα δώσει υψηλότερης ποιότητας ελαιόλαδο. 

Βέβαια συστήνεται στους παραγωγούς να μαζεύουν τον καρπό κυρίως Οκτώβριο και Νοέμβριο και να ολοκληρώνεται η συγκομιδή τον Δεκέμβριο, εκτός ειδικών περιπτώσεων.

Τέλος, το κρύο που επικρατεί αυτές τις μέρες είναι ανεπιθύμητο για τα σπίτια μας γιατί μας κοστίζει σε θέρμανση αλλά είναι ευεργετικό για τα ελαιόδεντρα γιατί τα βοηθάει να μαζέψουν μονάδες ψύχους που χρειάζονται για να δώσουν μια καλή ανθοφορία την ερχόμενη άνοιξη. 

Είδαμε την περασμένη χρονιά σε αρκετές ορεινές περιοχές της Κρήτης (παράδειγμα η Τσουνάτη ποικιλία) αλλά και στην περιοχή της Στυλίδας και αλλού ότι η παραγωγή ήταν μηδαμινή σε κάποιους ελαιώνες για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά. Ειδικά οι ποικιλίες ελιάς που καλλιεργούνται στην κεντρική και βόρεια Ελλάδα αλλά και σε ορεινές περιοχές σε όλη τη χώρα, έχουν μεγαλύτερες ανάγκες χειμερινών χαμηλών θερμοκρασιών (π.χ. 5-12oC) για να ανθίσουν και να καρποφορήσουν ικανοποιητικά. 

Συμπερασματικά, ο καιρός που βλέπουμε αυτές τις μέρες στις περισσότερες περιπτώσεις είναι ο απόλυτα φυσιολογικός και επιθυμητός χειμώνας που χρειάζονται οι ελαιώνες.

Cretan olive oil

Γιώργος Κουμπούρης

Γεωπόνος – Ερευνητής, Υπεύθυνος Εργαστηρίου Ελαιοκομίας, ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ. Ινστιτούτο Ελιάς, Υποτροπικών Φυτών & Αμπέλου Χανίων.