Πώς θα πέσουν στο δίχτυ της εφορίας οι ελεύθεροι επαγγελματίες..

Αντικειμενικά κριτήρια με βάση τα οποία θα επιχειρηθεί να εντοπισθούν οι φοροδιαφεύγοντες, αλλά πολυτελώς διαβιούντες, προτίθεται να εφαρμόσει η κυβέρνηση, προκειμένου να αντιμετωπίσει το φαινόμενο του «συνωστισμού» της μεγάλης πλειονότητας των ελεύθερων επαγγελματιών γύρω από το αφορολόγητο όριο και να περιορίσει τη φοροδιαφυγή σύμφωνα με το ρεπορτάζ του Γ.Τριανταφύλου στο Κέρδος.

Είναι χαρακτηριστικό ότι με βάση στοιχεία της Γενικής Γραμματείας Πληροφορικών Συστημάτων πολλές κατηγορίες επαγγελματιών και εμπόρων δηλώνουν εισοδήματα που μόλις μετά βίας ξεπερνούν τα 5.000 ευρώ, ενώ σε άλλες περιπτώσεις το μέσο εισόδημά τους δεν ξεπερνά το μέσο εισόδημα των μισθωτών! 

Για τον λόγο αυτόν, άλλωστε, το μέτρο θα συνοδεύεται από την ουσιαστική ενεργοποίηση του «πόθεν έσχες», με το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης να σκοπεύει να δημιουργήσει έναν τελείως νέο ελεγκτικό μηχανισμό που θα στελεχώνεται από έμπειρους και πλήρως καταρτισμένους ελεγκτές και θα χρησιμοποιεί στο έπακρον όλες τις τράπεζες πληροφοριών για την ορθότερη και αντικειμενικότερη καταγραφή του εθνικού εισοδήματος. 

Αυτό που θα γίνει σε σχέση με τα λεγόμενα αντικειμενικά κριτήρια, αναφέρουν από το υπουργείο Οικονομικών, είναι να ισχύσουν απλοί τρόποι πλήρους και αντικειμενικής καταγραφής του συνολικού εθνικού εισοδήματος. Αυτό έχει σχέση με το ηλεκτρονικό καθολικό πόθεν έσχες, με το ηλεκτρονικό χρήμα, με τον τρόπο καταβολής και είσπραξης του ΦΠΑ σε σχέση με την έκδοση των τιμολογίων και την εξόφληση των τιμολογίων. 

Στο πλαίσιο αυτό μπορούν να υπάρχουν συνδυαστικά κριτήρια αλγοριθμικού χαρακτήρα, ώστε ν' αποκαλύπτεται ο πραγματικός κύκλος εργασιών και το πραγματικό εισόδημα. Και άξονας της προσπάθειάς αυτής θα είναι η Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων, ο πλούτος πληροφοριών που υπάρχει και κυρίως τα προγεφυρώματα που έχουν ήδη τεθεί σ' εφαρμογή καθ' οδόν προς το νέο εθνικό φορολογικό σύστημα, όπως η άρση του τραπεζικού απορρήτου, το φορολογικό πιστοποιητικό και οι ρυθμίσεις για την τακτοποίηση των ληξιπρόθεσμων οφειλών και κυρίως για τα 37 δισ. οφειλών, που οφείλονται από 10.000 μόνο φυσικά ή νομικά πρόσωπα. 

Δεν είναι δυνατόν, υποστήριζε στην τελευταία συνέντευξη Τύπου ο υπουργός Οικονομικών κ. Ευ. Βενιζέλος, να είναι οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι το μόνιμο υποζύγιο και από τα 100 δισ. ευρώ δηλωμένου εισοδήματος φυσικών προσώπων να φορολογούνται μόνο τα 30 δισ. ευρώ και τα 70 δισ. ευρώ με τον έναν ή τον άλλο τρόπο να απαλλάσσονται νομίμως. Αρα, η κυβέρνηση έχει να κάνει πάρα πολλές εσωτερικές αλλαγές προς την κατεύθυνση της κοινής λογικής και της δικαιοσύνης και αυτές θα λειτουργήσουν και αναπτυξιακά. 

Ο ΔΕΚΑΛΟΓΟΣ ΤΩΝ ΚΡΙΤΗΡΙΩΝ 

Ηδη σύμφωνα με πληροφορίες οι ομάδες εργασίες έχουν ξεκινήσει τη μελέτη και τον καθορισμό των κριτηρίων επιλογής προσδιορισμού των εισοδημάτων των ελεύθερων επαγγελματιών με τη χρησιμοποίηση μεθόδων ανάλυσης που βασίζονται σε δέκα προσδιοριστικούς παράγοντες. Συγκεκριμένα: 

1. Το ύψος των αγορών. 

2. Τον κλάδο ή τομέα δραστηριότητας, λαμβάνοντας υπόψη την επικινδυνότητα και ποσοστά παραβατικότητας αυτού. 

3. Το καταβαλλόμενο ή τεκμαρτό ενοίκιο της επαγγελματικής στέγης (πρόκειται για τη μισθωτική αξία της επαγγελματικής εγκατάστασης).

4. Το ύψος του τζίρου και τα δηλωθέντα κέρδη που προκύπτουν από αυτόν.

5. Τον συγκριτικό τζίρο άλλων παρεμφερών δραστηριοτήτων. 

6. Τα χρόνια άσκησης του επαγγέλματος.

7. Τα ελάχιστα όρια αμοιβής των μισθωτών που απασχολούνται στις επιχειρήσεις κ.λπ.

8. Την εμπορικότητα της περιοχής. 

9. Την ύπαρξη στοιχείων από «πόθεν έσχες» διασταυρώσεις του πληροφοριακού συστήματος ή από ελέγχους σε τρίτους υπόχρεους ή από τρίτες πηγές για απόκρυψη φορολογητέας ύλης ή διάπραξη φορολογικών αδικημάτων.

10. Την εν γένει φορολογική εικόνα και συμπεριφορά των υπόχρεων α) σε οικονομικά δεδομένα, όπως ακαθάριστα έσοδα, δαπάνες, καθαρά κέρδη ή ζημιές, συντελεστές μικτού και καθαρού κέρδους, δεδομένα από δηλώσεις άμεσης και έμμεσης φορολογίας, καθώς και διαθέσιμα στοιχεία από βάσεις δεδομένων, στατιστική ανάλυση, εφαρμογή τεχνικών εξόρυξης δεδομένων και άλλες πηγές πληροφοριών και β) σε χωροταξικά και χρονικά δεδομένα, όπως τόπος παραγωγής και διακίνησης, εποχιακές δραστηριότητες και τοπικές ιδιαιτερότητες.

Εφόσον το εισόδημα που δηλώνει ο επιτηδευματίας ή ο ελεύθερος επαγγελματίας είναι μικρότερο από εκείνο που προκύπτει από την εφαρμογή των τεκμηρίων, τότε η φορολόγηση θα γίνεται με βάση το αποτέλεσμα των συνδυαστικών κριτηρίων. 

Αξίζει να σημειωθεί ότι το σύστημα των αντικειμενικών κριτηρίων είχε εφαρμοσθεί επί υπουργίας Αλέκου Παπαδόπουλου την περίοδο 1994-1999 και προέβλεπε τέσσερα αντικειμενικά κριτήρια για τον προσδιορισμό του εισοδήματος κάθε εμποροβιοτέχνη. Συγκεκριμένα: α) Την εμπορική αμοιβή, β) τη μισθωτική αξία της επαγγελματικής στέγης, γ) τον συντελεστή εμπορικότητας και δ) τον συντελεστή απόδοσης.

ΑΠΟ ΜΗΔΕΝΙΚΗ ΒΑΣΗ Η ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ

Σημειώνεται ότι η εφαρμογή των συνδυαστικών κριτηρίων θα αποτελέσει μέρος της γενικότερης φορολογικής μεταρρύθμισης, στην οποία επιχειρεί να προχωρήσει το υπουργείο Οικονομικών στο πλαίσιο της κατάρτισης του εθνικού φορολογικού συστήματος. 

Το αρχικό σχέδιο αναμένεται να είναι έτοιμο έως τις 15 Σεπτεμβρίου και σύμφωνα με πληροφορίες θα επιφέρει ριζικές αλλαγές στις ισχύουσες μέχρι σήμερα εκπτώσεις φόρου και εισοδήματος με απώτερο στόχο, όπως έγραψε το «Κέρδος» τη δημιουργία ενός δικαιότερου και αποτελεσματικότερου φορολογικού συστήματος που θα λειτουργεί συμπληρωματικά με την εισοδηματική πολιτική και το ασφαλιστικό σύστημα, προβλέποντας ένα ενιαίο σύστημα είσπραξης και επιβολής φόρων και εισφορών. 

Στο πλαίσιο αυτό πέραν των φοροαπαλλαγών, σημαντικές αλλαγές αναμένονται στη φορολόγηση των κινητών αξιών, στους συντελεστές των έμμεσων φόρων, της φορολογικής κλίμακας, των διανεμόμενων κερδών, των φόρων μεταβίβασης αλλά και του τρόπου προσδιορισμού των κερδών των επιχειρήσεων. 

Το εγχείρημα του υπουργείου Οικονομικών είναι ιδιαίτερα δύσκολο, καθώς από τη μία πλευρά απαιτείται ένα νέο απόλυτα στοχευμένο σύστημα φοροαπαλλαγών και από την άλλη πρέπει πάση θυσία να περιορισθεί η απώλεια στα κρατικά έσοδα που, με το ισχύον σύστημα, προσεγγίζει τα 5 δισ. ευρώ. 

Σε ό,τι αφορά τον ΦΠΑ, τα σενάρια που έχουν δει το φως της δημοσιότητας κάνουν λόγο για την καθιέρωση ενιαίου συντελεστή μεταξύ 15%-18% και τη διατήρηση ενός χαμηλού συντελεστή 6,5% που θα εφαρμόζεται στον τουρισμό αλλά και για τα αγαθά που σχετίζονται με την πράσινη ανάπτυξη. 

Το δεύτερο προβλέπει τη μείωση των σημερινών 13% και 23% στο 10% και 20% αντίστοιχα, το οποίο ωστόσο έχει και το μεγαλύτερο κόστος για το Δημόσιο που υπολογίζεται στα 2 δισ. ευρώ περίπου. 

Πέραν αυτών το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης εξετάζει:

- Τη μείωση της φορολογίας των κερδών επιχειρήσεων (ΑΕ, ΕΠΕ) τα οποία φορολογούνται σήμερα με συντελεστή 20%. Οι προτάσεις προβλέπουν μείωση του συντελεστή στο 18% ή ακόμη και στο 15% σε συνδυασμό με την κατάργηση πλήθους φοροαπαλλαγών.

- Την τόνωση της αγοράς ακινήτων μέσω της μείωσης των τιμών ζώνης, των συντελεστών εμπορικότητας των επαγγελματικών ακινήτων, καθώς και την αύξηση των συντελεστών παλαιότητας όλων των κατηγοριών κτισμάτων. Αλλαγές θα υπάρξουν και στη φορολογία των ακινήτων και ειδικότερα στον φόρο μεταβίβασης.

- Την επανεξέταση όλων των φόρων που έχουν να κάνουν με την οικοδομή. Μεταξύ αυτών που εξετάζονται είναι η μείωση του ΦΠΑ αλλά και για τα οικοδομικά υλικά και της ενεργειακής αναβάθμισης, καθώς επίσης και άλλα μέτρα για την τόνωση των συναλλαγών, όπως είναι η μείωση του φόρου μεταβίβασης, γονικών παροχών, φόρο υπέρ δήμων και κοινοτήτων κ.ά. 

- Ληξιπρόθεσμες οφειλές: Εξαίρεση φορολογικών απαλλαγών και ελαφρύνσεων (π.χ. εκπτώσεις φόρου στις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος, δικαίωμα απαλλαγής α' κατοικίας στις μεταβιβάσεις κ.λπ.) φορολογουμένων με ληξιπρόθεσμες οφειλές προς το Δημόσιο (παράδειγμα Πορτογαλίας). 

- Κατάργηση φοροαπαλλαγών και αφορολόγητου ορίου για όσους έχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές ή έχουν διαπράξει αδικήματα της φορολογικής νομοθεσίας.